| GENEL BİLGİLER | YÖNETİM | |
| Ülkesi: Türkiye | Kaymakamı: Şükrü Görücü | |
| Bölgesi: Marmara | Belediye Başkanı: Alper TABAN | |
| İli: Bursa | Milletvekili: Vildan Yılmaz Gürel |
Türkiye İstatistik Kurumu 2017 yılı verilerine göre İnegöl 257.931 kişilik nüfusuyla Bursa'nın merkez dışındaki en büyük ilçesi ve Güney Marmara'nın nüfus bakımından ikinci büyük kentidir. Ayrıca Sanayi İstatistikleriyle Bursa'nın en yoğun ve en büyük sanayi merkezlerinden biridir.
Son yıllarda hızla büyümüş ve yoğun göç almıştır. İnegöl, Bursa'nın güneydoğusunda ve Bursa şehir merkezine 47 km uzaklıktadır. Bursa'ya yaklaşık 25 dakika uzaklıkta bulunmaktadır. Önemli bir sanayi kenti olan İnegöl, TÜİK tarafından açıklanan istatistiklere göre Türkiye'nin 16. büyük sanayi merkezidir.İnegöl OSB (Organize Sanayi Bölgesi) Türkiye'nin birçok ünlü markasını Türk ekonomisine kazandırmıştır. İnegöl Mobilyası; artık dünya çapında bilinen bir marka haline gelmiştir.
Büyükşehir sınırları dışında ise Türkiye'nin nüfus açısından en kalabalık ilçelerinden biri olan İnegöl'ün, 1927'de 12.000 olan nüfusu, 1990'da 71.120'ye, 2000'de 105.959'a, 2007'de 130.448'e çıkmıştır. Günümüzde şehir merkezinin nüfusu 255.032 kişidir. Nüfus bakımından Bursa merkez ilçeleri dışında Bursa'nın en kalabalık ilçesidir. İnegöl, diğer ilçelerle kıyaslandığında Büyükşehir görünümü taşıyan bir kenttir.
Bursa Yenişehir Havalimanına 25 km uzaklıkta bulunan İnegöl'de bu nedenle hava ulaşımı önemli gelişme kaydetmektedir.
Günümüzde İnegöl, büyük ve modern sanayi kenti olmanın yanı sıra Türkiye'de ki birçok ilden büyüktür. İnegöl, yeni parkları, geniş caddeleri ve alışveriş merkezleri ile modern bir kent görünümündedir.
İnegöl, gelişmiş sanayisi, köftesi, mobilyası ve Oylat Kaplıcaları ile ün salmış bir kent olmasının yanında tarihsel dokusu ile kültür kenti olma özelliğini sürdürmektedir.
İnegöl, medya (basın-yayın) açısından da
gelişmiş bir ilçedir. Anadolu'da birçok ilçede yerel yayın kuruluşu
bulunmazken İnegöl'de 2 yerel televizyon kanalı, 4 yerel radyo kanalı ve
günlük yerel gazeteler bulunmaktadır.
İnegöl, Bursa iline bağlı bir ilçedir. Anadolu Yarımadası’nın kuzeybatısında, Marmara Bölgesi’nin güneydoğusunda yer alır. 40° 09’ derece kuzey enlemi, 29° 49’ doğu boylamı arasındadır. Bursa’nın da güneydoğusunda yer alan İnegöl’ün; kuzeyinde Yenişehir ilçesi, güneyinde Kütahya ili, güneybatısında Keles ilçesi ve güneydoğusunda Bilecik ili bulunmaktadır.
İnegöl; Bursa-Eskişehir karayolunun 45. Kilometresinde yer almaktadır. Bursa-Bilecik-Kütahya illerinin oluşturduğu üçgende yer alan İnegöl, Mezit Boğazı ve Ümitalan arasındaki verimli ve sulak toprakların bulunduğu ova üzerinde kuruludur.
İnegöl’ün yüzölçümü 1065 km2’dir.
İnegöl-İstanbul Arası: 260 Km (Yaklaşık 3 Saat)
İnegöl-Ankara Arası: 330 Km (Yaklaşık 4.5 Saat)
İnegöl-İzmir Arası: 387 Km (Yaklaşık 5 Saat)
İnegöl-Antalya Arası: 503 Km (Yaklaşık 7 Saat)
İnegöl'de Tarihi Mehter Takımı da bulunmaktadır. Tarihi İnegöl Mehteri zaman zaman yurt dışında özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde çeşitli etkinliklere katılmıştır.
Türkiye'nin Mobilya Kenti İnegöl'de her yıl MODEF Mobilya ve Dekorasyon Fuarı düzenlenmektedir. İnegöl Mobilyasının "Marka" haline gelmesinde MODEF'in katkısı büyüktür. Yılda 2 kez mobilya fuarı, 1 kez Tarım fuarı gerçekleştirmektedir.
Mobilya Fuarları Mart ve
Kasım olmak üzere yılda 2 kez, Tarım fuarı ise Eylül ayında yılda bir
kez gerçekleştirilmektedir. Mart Mobilya fuarımız yoğunlukla iç piyasa
müşterilerinin ziyaret ettiği, Kasım fuarımız ise dış pazarlara hitap
etmektedir. İnegöl Mobilya Fuarının en güçlü yönü, 1500’ü aşkın
üreticisi, 25.000sektörel uzmanı, 350milyon$ ihracatı ve toplamda
1milyar dolarlık mobilya üretimiyle fuarını ve gelen ziyaretçilerin
beklentilerini fazlasıyla karşılamaktadır. Amacımız fuarımızın arkasında
duran sanayisinin haklı gururuyla, sektöründe tek ve en önemli fuarları
konumuna getirmektir.
İnegöl’ün iklimi; Karadeniz ile Akdeniz iklimi arasında geçiş karakteri göstermektedir. Yaz ayları daha çok Akdeniz iklimine benzer, sıcak ve az yağışlıdır.
Yıllık ortalama sıcaklık 12,4 °C’dir. Yaz sıcaklık ortalaması 21,9 °C, Kış sıcaklık ortalaması ise 2,30 °C’dir. Bu güne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 41,2 °C ile Ağustos ayına aittir. En düşük sıcaklık ise -22,7 °C olarak ölçülmüştür. İnegöl’ün doğal görünümüne yeşil renk hakimdir.
İnegöl’ün çevresindeki dağlar ormanlarla kaplıdır. Genel ağaç türleri: çam, kayın, göknar, söğüt, kavak, karaağaç, meşe, ıhlamur, kestanedir. İnegöl, 104 bin 447 hektarlık yüz ölçümüne sahip olan orman alanı ile ülke ortalamasının üzerinde bir yere sahiptir.
İlkbahar aylarında, çok yüksek
olmayan bölgelerdeki çayırlık veya orman içlerindeki açık alanlar bir
çok bitki türüne belli aralıklarla ev sahipliği yapar. Yapılan
çalışmalar İnegöl sınırları içerisinde yaklaşık 600 bitki türünün
yaşadığını göstermektedir. Mürver, iğ ağacı, süpürgelik, katırtırnağı ,
yabani sinameki, kara yemiş, ahududu, böğürtlen , yabani gül , tavşan
elması , alıç, gilaburu, kurtbağrı , yasemin ve erguvan gibi çalı
formları da bu ormanların yapısına katılır.
Şehir merkezinde
dikkat çeken tarihi çınarlar İnegöl’ün sembolü haline gelmiştir.
Özellikle İshakpaşa Camii çevresinde ve Kasım Efendi Caddesi’nde tarihi
çınarlar koruma altına alınmıştır.
İnegöl’ün doğasını süsleyen Uludağ, İnegöl’ün güneybatısından başlayarak, güneydoğusuna kadar sıra dağlar şeklinde uzanır. İnegöl’ün kuzeyinde Yenişehir, kuzeybatısında da Bursa eşiği yer alır. İnegöl, etrafını çevreleyen dağların ortasında, denizden yüksekliği 350 metreyi bulan bir ovada kuruludur. İnegöl Ovası 148 km2 yüzölçümüne sahiptir. Ovanın zemini alüvyonlarla kaplıdır.
İnegöl, başta Uludağ olmak üzere Domaniç dağları,Ahı Dağı gibi eşsiz manzaralara sahiptir. Uludağ yaylaları, akarsuları ve doğal güzellikleri İnegöl’e doğa turizmi olanakları da sunmaktadır. İnegöl’ün güneyindeki Uludağ’ın eteklerinden, güneydoğudaki Mezit köyüne kadar çam ormanlarıyla kaplı olup, Alaçam, Boğazova, Arapoturağı, Başalan, Kıranköy, Tepeltepe ve Gazelli gibi birçok yayla bulunmaktadır.
İnegöl’ün akarsu sistemini Kocadere ve ona katılan akarsular oluşturur. Kocadere, Karadere, Akdere, Hocaköy, Bedre, Akçasu, Çandır, Mezit gibi akarsular Yenişehir havzasından Sakarya nehrine ulaşırlar. Bursa Ovası’nın suları Marmara denizine dökülürken, İnegöl Ovası sularını Karadeniz’e döker. Uludağ ve Domaniç dağlarından gelen akarsular, Ahı Dağı’ndan gelen akarsulara göre debileri daha fazla ve sürekli suyu bulunan akarsulardır.
İnegöl ve çevresinde doğal göl yoktur. Mevcut göller, yapay göllerden oluşmaktadır. Bunlar: Eymir, Kurşunlu, Halhalca, Yenice göleti ve Boğazköy Barajıdır.
1885 yılına kadar Hüdavendigâr (Bursa)’a bağlı 9 ilçe merkezinden biri olan İnegöl, idarî olarak 1885 yılında liva(il) haline getirilen Hüdavendigar Vilayetine bağlı Ertuğrul adı verilen Bilecik’e bağlanmıştır. İnegöl tarihi boyunca her zaman ilçe merkezi olup, hiçbir zaman köy veya bucak statüsüne inmemiştir. Sancak merkezi ise zaman zaman Ertuğrul , zaman zaman da Hüdavendigâr olarak değişse de, adlî ve askerî açılardan sürekli Bursa’ya bağlı kalmıştır. 1926 yılından itibaren ise tamamen Bursa iline bağlanmıştır. 2012 yılında çıkarılan Büyükşehir Yasası ile İnegöl, Bursa’nın merkez ilçesi olmuştur.
Cumhuriyet kurulduktan sonra 1927’de
yapılan ilk nüfus sayımında 48.000 olan İnegöl nüfusunun %75’i (36.000)
köylerde; %25’i (12.000) şehirde yaşamaktaydı. Ancak 70’li yıllarda
mobilya endüstrisinin gelişmesi ve buna sanayileşmenin de eklenmesiyle
ilk kez 1985 sayımında kent nüfusu köylerin nüfusunu geçmiş, yoğun göç
alan İnegöl’ün nüfus yapısı tersine dönmüştür. Günümüzde ise 2016 yılı
sonu itibariyle yaklaşık 255.032 olan nüfusun % 75’i (172.000) şehirde
yaşamaktadır.
İnegöl Belediye Başkanları
Sadıkzade Süleyman Ağa 1870 - 79 / 1883 - 88 / 1899 - 1901
Hacı Ahmet Efendi 1879 - 1881
Hacı Ethem Oğlu Halil Ağa 1881 - 1883
Hacı Veli Ağazade Ahmet Efendi 1888 - 1899
Sofyalı Osman Bey 1901 - 1908 / 1917 - 1920
Bezzaz Yusuf Efendi 1908 - 1909
Tabak Hacı Mehmed Efendi 1909 - 1909
Pazarcızade Hüseyin Efendi 1909 - 1910
Pazarcıklı İbrahim Efendi 1910 - 1911
Demircizade Ali Rıza Efendi 1912 - 1914 / 1929 - 1930
Hilmi Bey 1914 - 1916
Bosnalı Ahmet Bey 1916 - 1917
Laz İsmail Efendi 1920 - 1922
Hacı Emin Efendi 1922 - 1924
Pazarcıklı Ahmed Hamdi Bey 1924 - 1929
Ali Reşit ERALP 1930 - 1934
Sabri DEMİRCİOĞLU 1934 - 1935 / 1942 - 1948
Nuri DOĞRUL 1935 - 1942 / 1950 - 1955
Ali Rıza SAKARYA 1948 - 1950
Kemal ÖZKAN 1955 - 1957 / 1959 - 1960
Mehmet ÇIRACI 1957 - 1959
Kenan ÖZASLAN / Ali İhsan GÜNALP 1960 - 1963
Abdullah AKDOĞAN / Erçetin YORGANCIOĞLU 1960 - 1963
Enver YILDIRAN / İskender SALT 1960 - 1963
Ahmet AKYOLLU 1963 - 1977
Refik TABAKOĞLU 1977 - 1980
Rafiz KARATAŞ 1980 - 1984
Muhittin TANOĞLU 1984 - 1989
Cemal ARIK 1989 - 1994
Hikmet ŞAHİN 1994 - 2004
Alinur AKTAŞ 2004 - 2017
Alper TABAN 2017
Sofyalı Mehmet Sadık (1909-1914) Ertuğrul Milletvekili
Ahmed Hamdi Lakşe 1.Dönem Ertuğrul Milletvekili
Mehmed Şükrü Yaşin 2. 3. 4. ve 5.Dönem Çanakkale Milletvekili
Şekibe Akkavuk İnsel 5.Dönem Bursa Milletvekili
Veli Yaşin 5.Dönem Kayseri Milletvekili
Fahri Bük 8.Dönem Bursa Milletvekili
Abdurrahman Konuk 8.Dönem Bursa Milletvekili
Ahmet Türkel 12. 13. 14. 15.Dönem Bursa Milletvekili-Ticaret Bakanı
Saffet Ural 1966-1975 Senatörü 16.Dönem Bursa Milletvekili
Muzaffer Naci Çerezci 14.Dönem Niğde Milletvekili
Emin Acar 15.Dönem Bursa Milletvekili
Kadri Güçlü 19.Dönem Bursa Milletvekili
Ali Osman Sönmez 20.Dönem Bursa Milletvekili
Burhan Orhan 21.Dönem Bursa Milletvekili
Ahmet Sünnetçioğlu 21.Dönem Bursa Milletvekili
Sedat Kızılcıklı 22. ve 23.Dönem Bursa Milletvekili
Hüseyin Şahin 24. 25. ve 26.Dönem Bursa Milletvekili
Vildan Yılmaz Gürel 27. Dönem Bursa Milletvekili
Kent konseyi, merkezi ve yerel yönetimin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve sivil toplumun ortaklık anlayışıyla, hemşerilik hukuku çerçevesinde buluştukları, kentin kalkınma önceliklerinin, sorunlarının, vizyonlarının sürdürülebilir kalkınma ilkeleri temelinde belirlendiği, tartışıldığı, çözümlerin geliştirildiği, uzlaşmanın esas alınarak demokratik bir yapıda oluşturulan yönetim mekanizmalarıdır.
2007 yılında kurulma fikri oluşan İnegöl Kent Konseyi’nin, 15 Aralık 2009 tarihinde yapılan genel kurulunda başkanlığa Burhan ALICI seçilmiş, oluşturulan iki meclis ve 9 çalışma grubuyla çalışmalarına başlamış ve birçok projenin gerçekleştirilmesini sağlamıştır. Konsey 29 Haziran 2012 tarihinde yapılan son genel kuruldan bu yana önemli projeler üretmeye devam etmektedir.
İnegöl Kent Konseyi’nin günümüze kadar gerçekleştirmiş olduğu projelerin bazıları şunlardır:
• Altın Mobilya Halk Dansları Yarışması
• Hanımlar El Emeği Çarşısı
• Evlilik Okulu Projesi
• Özel Çocuklar Sportif Etkinliği ve Eğlenceli Atletizm Etkinliği
• 23 Nisan Şenlikleri
• Başarıda Elele Projesi Kapsamında Ücretsiz SBS Kursları
• Gençlik Konserleri
• Motorsiklet Ehliyet Kampanyası ve Trafik Bilgi Yarışmaları
• Engelleri Kaldıralım Projesi Kapsamında; Yürüyüş Yollarının ve Kaldırımların düzenlenmesi
• Engelli Hakları Kitapçığı
• Müzeler Haftası Kapsamında Fevziye Kanyonu, Turgutalp Köyü - Turgutalp Türbesi - Hamzabey Köyü – Bayhoca Türbesi, Ortaköy Kervansarayı ve Oylat Mağarası gezileri
• Oylat Kent Ormanı Projesi
• Çanakkale Gezileri
• Sivil Toplum Kuruluşlarında Yangın Bilgilendirme Toplantıları
• İnegöl Tanıtım ve Kent Rehberi’nin hazırlanması.
İnegöl’ün Bizans Dönemi’ndeki adı Angelacoma’dır. Ancak İnegöl adının Angelacoma’nın bozulmuş söylenişi olduğuna dair iddiaları doğrulayacak bir kaynak henüz bulunamamıştır.
Kaynaklarda İnegöl isminin değişik biçimlerde yazılışına rastlanır. Ancak Osmanlı kaynaklarının çoğunda Ayna- Göl veya İne-Göl şeklinde yazıldığı bilinmektedir. Seyahatname’sinde İnegöl’ün Ezinegöl’den türediğini anlatan Evliya Çelebi; İnegöl’ün Cuma günü, yani o günkü söylenişine göre Ezine günü fethedildiği için “Ezinegöl” adını aldığını, zamanla baştaki “Ez” kısmının kaldırılarak yalnızca İnegöl olarak adlandırıldığını rivayet eder.
Osmanlı Dönemi’nde huzurlu, mamur veya konumu nedeniyle ayrıcalığı bulunan şehir veya yerlerin başına ‘İne’ ekinin getirildiği görülür. (İnebolu, İnebahtı, İneçay, İneoba gibi…) Şehrin adının, tekfur kızının söylemiş olduğu “Ey! Ne Göl!” ya da “İğne Göl” vb. isimlerden geldiği gibi iddalar halk arasında söylenegelmektedir.
- Sanayi markası: İnegöl Mobilyası
- Kültürel markası: İnegöl Köftesi
- Turizm markası: Oylat kaplıcaları
- Tarım markası: İnegöl Ayçekirdeği
- Ülkemizin ilk sivil mehteri, Tarihi İnegöl Mehteri ABD konserleri ile tanınıyor
- Diğer Şifalı Sular: Elmaçayır, Kozluca, Özlüce, Konurlar, Eskikaracakaya
İnegöl, tarihi süreç içerisinde yoğun göç alan bir coğrafya üzerinde bulunması nedeniyle çok renkli bir gelenek-görenek ve kültür zenginliğine sahip olmuş, bu zenginliğin çoğu günümüze kadar yaşatılagelmiştir.
Osmanlı’nın kuruluşundan günümüze kadar varlığını sürdüren Manav ve Yörüklere; Kafkaslardan, Rumeli ve Balkanlar’dan göç edenlerle, yakın dönemde Anadolu’nun değişik illerinden gelenlerin de eklenmesiyle gelenek görenek cümbüşünün en iyi yansıtıldığı yer konumundaki İnegöl’de, birbirinden farklı kültürel zenginlikler halen yaşatılmaktadır. İnegöl’de yaşayan farklı kültürlerin fazla oluşu oynanan Halk Oyunlarına da zenginlik katmaktadır. Kafkas ve Balkanlar ile Anadolu’nun değişik yörelerinden gelenler de kendi bölgelerinin halk oyunlarını sergilemek için ekipler oluşturarak bu zenginliğe katkıda bulunmuşlardır.
Örf ve âdetlerine sıkı sıkıya bağlı insanların yaşadığı İnegöl’de; içinde martufal küpü, dilek tutma, ateşten atlama gibi etkinliklerin yapıldığı Hıdrellez şenlikleri, köylerinde iz bırakmış veya köyün kurucusu olarak kabul edilen kişiler için yapılan dede pilavları, çeyiz serme, kına gecesi, gelin ve damat hamamı, tavuk alma gibi âdetleri azalmakta olsa da günümüzde hala devam etmektedir.
İnegöl Yöresi Halk Oyunlarından bilinenler
Erkekler tarafından oynananlar;
İnegöl Çiftetellisi
İnegöl Karşılaması ( Güvende )
İnegöl Sekmesi
Bıçak Oyunu
İnegöl Zeybeği
Kurşunlu Zeybeği
Bayanlar tarafından oynananlar;
Çiftetelli ( Nay Nay Nirinay )
Düz Oyun ( Avlıları )
Sekme ( Salgıncılar )
Gide Gide
Of Aman ( Başındaki Gülüdür )
Kütahya Yolu
Şap Şap (Aşçıların Edası)
Ninanay (Yayla Çiçeği)
Yuvarlanda Gel (Amanın Yeşil Dere)
Cumhuriyet’in kurulmasından sonra İnegöl’ün Kurtuluş Günü olan 6 Eylül günlerinde kurtuluş törenleri, değişik mesire yerlerinde yöresel eğlenceler, deve güreşleri ile 1980’li yıllara kadar her yıl eylül aylarında panayır etkinlikleri yapılırdı. 1988 yılında Belediye Başkanı Muhittin TANOĞLU’nun öncülüğünde mayıs ayında Bahar Şenlikleri adıyla kültürel bir organizasyonla birlikte Mobilya Fuarları da başladı.
1989 yılında Belediye Başkanı Cemal ARIK’la birlikte 6 Eylül Kurtuluş Günü’nü de içine alan Kurtuluş Şenlikleri ve Mobilya Fuarı devam etti. 1990’lı yıllarda Belediye Başkanı Merhum Hikmet ŞAHİN döneminde Kurtuluş Şenlikleri ve Fuar Organizasyonları birbirinden ayrılarak devam etmiştir. 2004 yılında Belediye Başkanı Alinur AKTAŞ Kurtuluş Şenliklerini daha uzun tutarak Uluslararası Festival haline dönüştürdü. 2006 yılında Uluslararası Kültür Sanat Festivali ile Kurtuluş Şenlikleri iki ayrı organizasyon olarak düzenlenmeye başlandı. Ayrıca 2010 yılından itibaren festival bünyesinde “Uluslararası Altın Mobilya Halk Dansları” yarışması düzenlenmektedir.
Çevresindeki ormanlar nedeniyle İnegöl’de 1980’lere kadar orman ürünleri alanında imalat sanayi gelişmiş, ağaç ve kereste işletmeciliği faaliyetleri ön planda olmuştur. Bugün 2.000 civarında iş yerinde üretilen mobilyaların çeşitliliği ve modelleri son yıllarda markalaşma ve küçük işletmelerden fabrikalaşmaya dönüşümün hızlanmasıyla hem istihdam alanında hem de ihracatta büyük gelişme göstermiştir. 1977 yılında, İnegöl Belediyesi ile İnegöl Ticaret ve Sanayi Odasının girişimleriyle Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulmasıyla orman ürünlerinin yanında tekstil, otomotiv yan sanayi ve diğer sanayi kolları da gelişmiştir.
Cumhuriyet Dönemi’nde İnegöl’ün ekonomisi, coğrafi konumundan dolayı büyük bir gelişme göstermiştir. 1927 yılında üç dokuma fabrikası, iki tahıl fabrikası, bir kereste fabrikası, iki tereyağı, yoğurt ve peynir imalâthanesi, mısır kırma makineleri ve yün tarakları ile bir de çorap ve fanila imalâthaneleri gibi küçük işletmelerin bulunduğu İnegöl, ilerleyen yıllarda da gelişimini sürdürmüştür. Fabrika olarak nitelendirilebilecek ilk tesis; 150 girişimcinin bir araya gelerek 4 Ağustos 1957’de kurdukları tuğla fabrikasıydı.
İnegöl’de sanayicilerimizin yeni yatırımlarını uzun yıllar karşılaması planlanan Mobilya Ağaç İşleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi 11.05.2006 tarihinde Bursa Valiliği, İnegöl Belediyesi ile İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası ortaklığında kurulmuştur.
İnegöl Organize Sanayi Bölgesi, Bursa-Eskişehir Karayolunun 43.km’si üzerinde kurulmuş olup, Ülkemizin üç büyük kentine ulaşımı kolaylıkla sağlanabilmektedir. Bölge Mudanya Limanına 76 km, Gemlik Limanına da 75 km. mesafede olduğundan deniz ulaşımı yapılabildiği gibi, Yenişehir Hava Limanı ile hava ulaşımı da mümkündür. Organize Sanayi Bölgesi, 3.000.000 m2 lik bir alan üzerine kurulmuştur. Her türlü altyapı çalışmaları tamamlanmış olup, sanayicilerin tüm ihtiyaçlarına cevap verilebilmektedir. Bölgenin parselasyon planı, yerleşim açısından 10.000 m2 ile 200.000 m2 arasında değişen 90 sanayi parselinden oluşmaktadır. Bölgemizde, Türkiye’nin ihracatında önemli katkıları bulunan büyük kuruluşlar bulunmaktadır.
İnegöl’deki ahşap işçiliği ile ilgili ilk bilgiler 1523 tarihli Hüdavendigâr Livası Tahrir Defterinde mevcuttur. Kayıtlarda kürek üretimi yapan köylerden bahsedilir. “Kürekçidirler” diye kayda alınan hanelerin kadırga küreği imalatı yaptıkları düşünülmektedir. 1844 tarihli temettuat defterlerinde Maden köyünde 31 hane kürekçi aile bulunduğu kaydedilmiştir. 17. yüzyıldan sonra İnegöl’den Gemlik ve İstanbul tersanelerine kereste nakli dikkat çekmektedir.
Kereste imalatı devam ederken Cumhuriyet’in ilk yıllarında başlayan “Hazeran Sandalye” imalatı İnegöl’ün ilk ciddi üretimidir. Birçok sandalye fabrikasında üretilen hazeran sandalyeler tüm Türkiye’ye pazarlanır. Hazeran sandalye üretimi İnegöl’ün iptidai koşullarından sanayi tipi üretime geçiş noktasıdır.
1950’li yıllarda mobilya talebinin yükselmesi ve metal sandalyelerin piyasaya girmesi ile hazeran sandalye imalatçılarının çoğunluğu 1960’lardan itibaren koltuk iskeleti imalatına yönelmiştir. Türkiye’de sunta fabrikalarının da kurulması ile ahşabı yakından tanıyan İnegöl üreticilerini mobilya imalatına yönlendirmiştir. Mobilya sektörünün İnegöl’de hızlı bir şekilde gelişmesi, üreticinin birlik ve beraberliğinin daha koordineli olabilmesi için, 1965 yılında İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası kurulmuştur. 1965–67 yıllarında dönemin İnegöl Belediye Başkanı Ahmet Akyollu şu anki Küçük Sanayi Bölgesinin parselizasyonunu ve alt yapısını yaparak üreticileri teşvik eden bir ortam hazırlamıştır.
Başlangıçta üreticilerin yoğun olduğu Osmanbey Caddesi, 1960’ların ikinci yarısında tüm Türkiye’ye hitap eden perakendeci mobilya mağazalarının merkezi haline gelmiştir. 1970’lerle birlikte Türkiye’de iyice tanınan İnegöl Mobilyası gelişen teknoloji ile birlikte kalitesini arttırmış ve ihraç edilir olmuştur. 1967 yılında kurulan İMASKO (İnegöl Mobilya Malzemeleri Alım Satım Kooperatifi) hammadde ve makine temininde öncülük etmiştir. İnegöl’de ülkemizin 2. Yonga levha fabrikası olan İstaş 1960’ların ikinci yarısında kurulmuştur. Mobilya bölümünün başına Almanya’dan Mayer adlı bir uzmanın getirilmesinden sonra Almanya’dan ithal ettirdiği mobilya malzemeleri zamanla Türkiye’de üretilmeye başlamıştır.
1970’li yıllarda planlanıp tesis edilen Organize Sanayi Bölgesi, mobilya sanayisine önemli katkılar sağlamıştır. Organize Sanayi Bölgesinde başlangıçta yem, kereste, kaplama ve sunta fabrikaları kurulmuştur. Mobilya fabrikaları daha sonra bu alanda yatırım yapmaya başlamıştır.
1990’lı yıllarda suntalam malzeme ile tanışan İnegöl mobilya sanayisi, geleneksel atölye sisteminden hızla fabrikasyon sisteme geçmeye başlamıştır.
İnegöl’de mobilya fuarlarının hikayesi ise 1980’li yılların sonunda dönemin Belediye Başkanı Muhittin TANOĞLU’nun girişimleriyle başlamış, Cemal ARIK ile devam etmiş ve merhum Hikmet ŞAHİN ile de kent 6600 m2 ‘lik modern fuar binasına kavuşmuştur. Fuar binası İnegöl Belediye Başkanı Alinur AKTAŞ’ın önderliğinde İnegöl mobilyacılarının da katkılarıyla 25.000 m2 çıkarılarak uluslararası fuar ölçülerine sahip bir komplekse dönüşmüştür.
90’lı yıllardan itibaren her geçen yıl yükselen bir trendle İnegöl Mobilyası üretim, pazarlama, dış ticaret, kurumsallaşma, kalite ve fuarcılık bağlamında önemli bir noktaya gelmiştir.
İnegöl Mobilyası bugün geldiği noktada iç piyasa ve yurtdışına hitap eden çok güçlü mobilya markalarına sahiptir. 2005 yılında İnegöl Belediyesi, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası ile İnegöl Mobilyacılar ve Marangozlar Odasının ortaklığı ile kurulan Mobilya ve Dekorasyon Fuar Şirketi, fuar organizasyonlarını profesyonel şekilde yapmaya başlamıştır. Daha sonra İFOR adıyla hizmete giren şirket, MODEF, MODEF EXPO adlı fuarları, her yıl Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği fuar takvimine göre düzenlemektedir.
Fuar şirketinin yanı sıra 2009 yılında kurulan İnegöl Mobilya Tanıtım Grubu, çalışmalarıyla İnegöl mobilyasının adını daha geniş kitlelere, ülkelere ve kültürlere duyurmayı başarmıştır. İnegöl Mobilya Tanıtım Grubu kısa adı İMOS (İnegöl Mobilya Sanayicileri Derneği) olan derneğe dönüşerek, faaliyetlerine sivil toplum kuruluşu olarak devam etmektedir.
Mobilya sanayicileri, İnegöl’ün 2.Organize Sanayi Bölgesi olan Türkiye’nin ilk Mobilya İhtisas Sanayi Bölgesine sahip olmanın heyecanı ve bilinciyle yolunda sağlam adımlarla ilerlemeyi sürdürmektedir.
Meyveciliğinde çok geliştiği İnegöl’de özellikle şeftali, armut, kiraz, elma ve çilek yöre halkının başlıca geçim kaynağını oluşturmaktadır. Son yıllarda ilçede meyve fidancılığı da büyük bir gelişme göstermiştir. Tarım ürünleri ilçenin ihtiyacını karşıladığı gibi çevre il ve ilçelerle yurdun diğer bölgelerine de gönderilmektedir. Ayrıca sebze ve meyve ürünleri yurtdışı pazarlarına da hitap etmektedir. Orman kenarı ve orman içi köylerde ise çiftçinin gelir düzeyini yükseltmek için çilek, ahududu, kiraz, kestane, cevizcilik gibi tarım kolları ile hayvancılığın geliştirilmesine çalışılarak ormana bağlılığın azaltılması amaçlanmaktadır. Ayrıca bölgede geniş çapta tarımı yapılan patates ve pancar sahalarında ikinci ürün olarak mısır, lahana, pırasa, karnabahar gibi ürünlerin yetiştirilmesi desteklenmektedir.
İnegöl’de tarıma elverişli olmayan yerleşim yerlerinde en önemli geçim kaynağı olarak hayvancılık ön plana çıkmaktadır. Devlet tarafından bu köylere büyük ve küçükbaş hayvan desteği yapılarak son yıllarda verimi yüksek olan ırkların üretimi önemli oranda artmıştır. Büyük ve küçükbaş hayvancılığın yanı sıra, ilçemizde bulunan üretme çiftlikleri ile kümes hayvanı üretimi de İnegöl ekonomisine ciddi katkı sağlamaktadır. Zengin bir bitki örtüsüne ve su kaynaklarına sahip Uludağ ve Domaniç dağlarının eteklerinde bulunan dağ köylerinde özellikle arıcılık desteklenerek kaliteli bal üretiminde de önemli artışlar görülmektedir. Uludağ’ın temiz ve soğuk su yataklarında ve birkaç köyümüzde bulunan balık çiftliklerinde az da olsa alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Ticari yaşamın ve kervan yollarının kilit noktası üzerinde yer alması nedeniyle İnegöl camileri, kervansarayları, hanları, hamamları, medreseleri, evleri ile hep mamur bir kent olarak anıla gelmiştir.
İlçedeki önemli tarihi eserler Osmanlı Dönemi’nden kalmıştır.
Halk arasında Cuma Camii olarak da bilinen ve İnegöl’ün merkezdeki en eski camisi olan Yıldırım Camii, vakıf kayıtlarına göre I. Bayezid (1398-1402) tarafından yaptırılmıştır. Ancak harap hale gelen cami yıkılarak, II. Abdülhamid döneminde bugünkü haliyle inşa edilmiş ve Kasım 1895’te tekrar ibadete açılmıştır.
Cuma (Yıldırım) Camii/ Merkez
İshakpaşa Camii/ Merkez
İshakpaşa Medresesi/ Merkez
Tacü’n Nisa Sultan Hatun Türbesi/ Merkez
Kasım Efendi Camii/ Merkez
Hançerli Fatma Sultan Camii / Kurşunlu
Karaca Bey Kervansarayı/Ortaköy
Caferpaşa Hanı (Beylik Hanı)/Merkez
Bedesten (Kapalıçarşı)/ Merkez
Mehmed Bey Camii / Kulaca
Mehmed Bey Camii / Hamzabey
Türbeler
Akbıyık Türbesi / Tekke
Bakmaca Türbesi / Kurşunlu
Bay Koca Türbesi / Hamzabey
Hasan Dede Türbesi / Şehitler
Samsa Çavuş Türbesi / Çavuşköy
Sungur Paşa Türbesi / Sungurpaşa
Turgut Alp Türbesi / Turgutalp
Yiğit Alp Türbesi / Yiğitköy
19. ve 20. yüzyıllara tarihlenen İnegöl evleri halen canlılığını koruyan geleneksel kent dokusu ile İnegöl’ün kültür turizmi açısından bir cazibe merkezi oluşturur. İnegöl evleri ahşap -kâgir yapı tarzındadır. Çoğu bahçeli ve ikiz nizamda yapılmıştır. Günümüze ulaşan bu evlerin bazıları, orijinal dokusu bozulmadan mahalle konağı ve aşevi tarzında kullanılması için İnegöl Belediyesi tarafından restore ettirilmektedir.
İlçe halkının gönüllü katılımlarıyla sağlanan obje bağışları ve İnegöl Belediyesi’nin katkıları ile Türkiye’de açılan ilk ilçe kent müzesidir. Kent Müzesi için yaklaşık 150 yıllık olduğu tahmin edilen Tarihi eski Belediye binasının restorasyonu yapılarak müzeye tahsis edilmiştir. Erken dönem Osmanlı mimarisinin en özgün külliyelerinden İshak Paşa Külliyesi’nin karşısında yer alması, tarihi Çınarlaraltı bahçesinin manzarasını bütünlemesi ile görülmeye değer bir kültür merkezi haline gelmiştir.
Kent Müzesine materyal toplanırken 3500 kişiyle birebir görüşülmüştür. Sonuç olarak 2000’den fazla yaşam eşyası, obje ve materyal, 15000’e yakın belge ve fotoğraf müze arşivine kazandırılmıştır. Kent tarihine ve kimliğine ilişkin bilgi vermek, araştırma ve arşivleme yapmak, müze kültürünü geniş kitlelere yaymak, İnegöl Kent Müzesi’nin başlıca amaçlarındandır. Müze’de İnegöl’ün 15 milyon yıl öncesinden başlayarak günümüze kadar geçirdiği evreler kronolojik olarak sunulur. Yerli ve yabancı ziyaretçilerin akınına uğrayan, diğer kentlere örnek olan İnegöl Kent Müzesi, İnegöl turizminin merkezi konumundadır.
Yapılan araştırmalarda, bilimsel sempozyum ve seminerlerde bahsedilen, dünyadaki müzecilik anlayışıyla örtüşen, gönüllü katılımcılık esasına dayanan projelerin ne derece hızlı, etkili ve verimli olduğunun en muhteşem örneği olan İnegöl Kent Müzesi, kültürümüzün ve tarihimizin öyküsünü görmeniz için sizlerin ziyaretlerini bekliyor.
İnegöl Mobilya ve Ağaç Sanayi Müzesi kuruluş çalışmaları, Belediye Başkanı Alinur AKTAŞ’ın gayretleriyle, İnegöl Belediye Meclisi’nin Şubat 2013’te aldığı kararla başlamıştır. Bu konuda başlatılan çalışmalar, Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı tarafından da kabul görüp desteklenmiştir.
Proje başkanlığını Belediye Başkanı Alinur AKTAŞ’ın, proje koordinatörlüğünü Belediye Meclis Üyesi Nedim BAYRAM’ın yürüttüğü bu çalışmalara onlarca gönüllü de emek vermiştir. 2013 Kasım ayında temeli atılan, alanında Türkiye’nin ilk, Dünya’nın da nadir müzelerinden biri olan müzemiz, İnegöl halkının da malzeme ve materyal bağışlarıyla, 6 ay gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır.
Ağaç İşçiliği ve mobilya sanatının İnegöl’deki yüzlerce yıllık gelişimini kronolojik olarak anlatmak, tarihine ilişkin bilgi vermek, araştırma ve arşivleme yapmak ve bu sanatın kültürünü geniş kitlelere yaymak için oluşturulan müzemiz, her iki müzenin birlikte gezilebileceği bir planda yapılmış 14 Aralık 2014 yılında ziyarete açılmıştır.
İnegöl turizminin temel taşını Oylat kaplıcaları oluşturur. İnegöl’e 27 km uzaklıktaki Oylat, Bursa- Eskişehir karayolunun 7. kilometresinden Domaniç yönüne girilerek ulaşılmaktadır. Kaplıcanın suları radyoaktif sıcak sular grubuna dahildir. Sıcaklığı 40,5 dececeyi bulan suyun; romatizma, kireçlenme, siyatik, hipertansiyon, ağrılı sinir hastalıkları, sürmenaj, cilt hastalıkları, kadın hastalıkları, mafsal ağrıları, stres, idrar yolları iltihabı, taş ve kum düşürme, mide ülseri gibi pek çok rahatsızlığa iyi geldiği bilinmektedir.
Oylat’ın girişindeki halk arasında Sivrikaya olarak adlandırılan oluşum da görülmesi gereken yerlerden olup eski bir fay hattıdır.
Tertemiz havasını soluyarak yürüyüşler yapıp kuş seslerini dinlemek, çağlayanların köpüklerini seyredip büyülü bir dünyanın huzurunu yakalamak için Oylat’a gelmek gerekir. Oylat kaplıcaları modern tesisleri ile yerli ve yabancı turistleri her mevsim ağırlamaktadır.
İnegöl’de yapılan çalışmalarda irili ufaklı 56 adet mağara bulunduğu tespit edilmiştir. Bunlardan 12 tanesi Kültür ve Turizm Bakanlığınca değerli bulunup tescil edilmiştir. Mağaralardan bazılarında eski dönemlere ait yaşam izlerine rastlanmıştır.
İnegöl turizminin diğer önemli bir parçası da Oylat Mağarası’dır. Mağara, İnegöl’ün 20 km. güneydoğusunda bulunan Hilmiye köyü ile Oylat Kaplıcalarının arasında ve Oylat kanyonunun sona erdiği noktada yer almaktadır. Birbirine bağlı iki kattan oluşan Oylat Mağarası’nın toplam uzunluğu 750 metredir. Bu uzunluğu ile Türkiye’nin sayılı büyük mağaralarındandır. Mağarada bol miktarda sarkıt, dikit, sütun, duvar, perde damlataşları ve damlataş havuzları bulunmaktadır.
Uludağ’ın eteklerinde İnegöl şehir merkezine 15 km uzaklıktaki Elmaçayır köyü yakınlarında, rakımı 920 , derinliği 105, uzunluğu 130 metre boyutundaki mağara, içinde milyonlarca yılda oluşmuş her türlü damlataş birikimleri ve içi su ile dolu damlataş havuzu oluşumlarını görmek mümkündür.
İnegöl merkezine 14 km. mesafede, Uludağ’ın doğu yamacının eteklerinde yer alan Fevziye köyü sınırları içerisinde görülmeye değer bir doğa harikası olan Fevziye Kanyonu (Kuru Dere), İnegöl’ün önemli doğa turizmi merkezlerinden birisidir. Son zamanlarda bu bölgeye özellikle dağcılar ve doğaseverler yoğun ilgi göstermektedir
Kıran Şelalesi
Dokuzlar Şelalesi
Oylat Şelalesi
İnegöl`ün güneyindeki Uludağ`ın eteklerinden, güneydoğusundaki Mezit boğazına kadar ormanlarla kaplı birçok yayla bulunmaktadır. Bunların başlıcaları; Kıran, Taraklı, Tepel, Bataklı, Arapoturağı, Alaçam, Eğrelti, Yanaklı, Paşaçayırı, Boğazova, Çiçek, Ardıçlı, Başalan, Gökgeliş, Sarıçayır ve Arpalık yaylalarıdır.
1959 yılında dönemin İnegöl Belediye Başkanı Kemal Özkan’ın öncülüğünde kurulmuş, Türkiye’nin ilk sivil mehteri olma özelliğine sahip İnegöl Mehteri, zamanla dernekleşmiştir. Günümüzde Avrupa’dan Amerika’ya, dünyanın dört bir yanında hem İnegöl’ü hem de ülkemizi kültürel açıdan başarıyla temsil etmektedir.
Kentimizin Türkiye ve dünyada tanınan en önemli markalarından biridir. İnegöl köftesi’nin tarihi Bulgaristan göçmeni olan Besler ailesine dayanmaktadır. Filibe’nin Pazarcık ilçesinde aile mesleği olarak köftecilik yapan ve burada “Köfteciler” diye anılan ailenin oğlu İbrahim Besler 1892 yılında İnegöl’e göç ettikten sonra aile mesleğini sürdürmeye devam etmiştir.
İbrahim Besler’in yetiştirdiği ustalar tarafından İnegöl’de yapılmaya başlayan köfte zamanla İnegöl köftesi adını almıştır. İnegöl Ticaret ve Sanayi Odasının girişimleriyle Türk Patent Enstitüsünden patenti alınması sayesinde, İnegöl köftesi tescilli bir marka olmuştur. Ayrıca 4 Mart 2006’da Türk Patent Enstitüsü’nden coğrafi işaret tescili de almıştır. Artık her lokanta bu köfteyi ikram edemeyecektir. TPE standartlarına uyacaklarını taahhüt eden ve izin sertifikası alanlar İnegöl köftesi satabilmektedir.
İnegöl köftesi lezzetini, İnegöl ve çevresinde yetişen dana, kuzu ve koyunların etlerinin özel olarak harmanlanmasından almaktadır. İnegöl köftesinde %20 kuzu eti, %80 büyükbaş hayvanların kaburga eti kullanılır. Et bir gün dinlendirildikten sonra köfte haline getirilip pişirilir. Köftelerin en çok 2 cm kalınlığında, aynı şekil ve büyüklükte olmasına dikkat edilir. Yanında piyaz ve şıra ile servis edilir.
İnegöl’de bilinen ilk eğitim kurumu İshak Paşa tarafından yaptırılan külliye içindeki bir medreseydi. Cumhuriyet’in ilanından sonra birbiri ardına açılan ortaokul ve liselerle İnegöl bölgenin eğitim-öğretim merkezi haline geldi. Bugün Eğitim açısından ilköğretim düzeyinde 105 resmi okul, 11 birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulu ve 2 özel ilköğretim okulu ile birlikte ortaöğretim düzeyinde toplam 14 resmi, 1 özel lise ve 1 fen lisesi,
Uludağ Üniversitesi İnegöl İşletme Fakültesi
İşletme,
Uluslararası İşletmecilik ve Ticaret,
Yönetim Bilişim Sistemleri bölümleriyle eğitime devam etmektedir.
Ayrıca Uludağ Üniversitesi’ne bağlı en büyük yüksekokul ( İnegöl Meslek Yüksekokulu) İnegöl’de bulunmaktadır.
İnegöl’de Cumhuriyet’ten önce avcılık, atçılık, atıcılık, güreş ve atletizm sporları ön plandaydı. Cumhuriyet dönemi ile birlikte futbol, atletizm, güreş, bisiklet branşlarında kulüpler kurulmaya başlandı. İlk futbol kulübünün kuruluş tarihi 1923’tür. İlçenin profesyonel futbol kulübü İnegölspor, üç amatör futbol kulübünün birleşmesi ile 1984’te kuruldu ve profesyonel ligdeki ilk sezonunda şampiyon oldu. O tarihten sonra Türk futbol tarihine geçen birçok yıldız ve milli futbolcu yetiştirdi.
Cumhuriyetin ilk yıllarında kadınlar her alanda olduğu gibi spor alanında da önemli mevkiiler edinmişti. İnegöl İdman Yurdu futbol klübü başkanı Öğretmen Vahide Hanım, Türkiye’nin ilk kadın spor kulübü başkanıydı.
53 kez milli takım formasını giymiş, 9 kez milli takım kaptanı olarak sahaya çıkmış İnegöllü futbolcu İsmail Arca’ya İnegöl’ün yetiştirdiği önemli sporcuların başında gelmektedir. Türk Milli Takımının efsane antrenörlerinden Çoşkun ÖZARI’nın şeçmiş olduğu gelmiş geçmiş en iyi milli takım kadrosunda yer alan İsmail ARCA İnegöl’ün gururu olmayı sürdürmüştür.
İnegöl’ün tam donanımlı ilk hastanesinin temeli, 1903 yılında dönemin Belediye Başkanı Osman Bey öncülüğünde atılmıştır. 1904 yılında Memleket Hastanesi adıyla hizmet vermeye başlamıştır. Sonradan Devlet Hastanesi adını alacak 25 yataklı bu yapı, uzun yıllar kentin tek sağlık kuruluşu olarak varlığını sürdürmüştür. 1960’lara gelindiğinde, artan nüfus ve gelişen sağlık teknolojileri nedeniyle yetersiz kalan bu hastanenin yerine 1965 yılında 50 yataklı yeni bir hastane yapılmıştır. 1984 yılında ise devlet vatandaş işbirliği ile önemli ölçüde ekleme ve düzenlemeler yapılan hastanenin kapasitesi 100 yataklı hale getirilmiştir.
1989 yılında da Hastane Sosyal Yardım Derneği’nin çalışmalarıyla ek poliklinik binası hizmete sokuldu. Sonraki yıllarda yapılan SSK Hastanesiyle birleştirilmesi ile kapasitesi artan İnegöl Devlet Hastanesi, bugün 308 yatak sayısıyla, İnegöl ve çevresine ikinci basamak sağlık hizmetleri sunmaktadır. Ayrıca ilçemizin çeşitli belde ve mahallelerinde 14 adet birinci basamak sağlık hizmeti veren Aile Sağlığı Merkezi, 1 adet Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, 2 adet Özel Hastane, 1 adet Tıp merkezi ve 2 adet Fizik Tedavi Merkezi bulunmaktadır.
Temeli 2011 yılında atılan 350 yatak kapasiteli ve tam donanımlı bir hastane Kasım 2014’te hizmete açılmıştır.
Kardeş şehir, coğrafi olarak uzak yerleşim alanlarının, kültürel ve ticari alışveriş amacıyla oluşturdukları birlikteliktir. Bu birliktelik, sosyo-ekonomik gelişimi yükseltmek amacıyla proje ve programlar yürüten iki veya daha fazla belediyenin ortak uygulamasıdır. Kardeş şehir ya da uluslararası ilişkiler terminolojisinde “sister city”, 1950’li yıllardan itibaren ABD şehirleri ile dünyanın geri kalan ülkelerindeki şehirlerarasında barış ve karşılıklı anlayışın geliştirilmesi amacıyla ortaya çıkmıştır.
İnegöl Belediyesi, bu kapsamda;
Gürcistan Rustavi,
Macaristan Dunaujvaros,
Bosna-Hersek Donji Vakuf,
Kosova Mitroviça
Bulgaristan Novi Pazar
Belediyeleri ile kardeş şehir protokolleri imzalamıştır. Ayrıca Büyükşehir Yasasıyla kapanan beldelerin kardeş şehirleri,
Bulgaristan Borino,
Adigey Cumhuriyeti’nden Tahtamukay diğer yurtdışı kardeş şehirlerimizdir.
Şavşat/Artvin,
Posof/Ardahan
Melikgazi/ Kayseri yurtiçinden kardeş şehirlerimizdir.
